Haymana Belediye Başkanları

Yazar; Mutahhar Aksarı

KIRKAMBAR

Haymana Belediye Başkanları-4

(1885-1960 Yılları Arası)

    Haymana’da görev yapmış Belediye Başkanlarını tanımayı sürdürüyoruz:

Molla Kara Yusuf oğullarındandır. Hicri 1284 (1871) yılında Edirne’de doğdu. 1885’te henüz 14 yaşındayken babasının isteğiyle Harbiye’ye girdi ve teğmen olarak mezun oldu. Padişah II. Abdülhamit döneminde, Yıldız Saray Muhafız Taburu’nda ilk görevine başlar. Kısa sürede Padişah’ın dikkatini çeker, güvenini kazanıp saraydaki yaverler kadrosuna geçer. 1917 yılında Haymana Askerlik Şubesi Başkanlığına atanır. Yüzbaşı Sait Bey, asker kaçaklarının cirit attığı, eşkiyaların kol gezdiği, bir dönemde Haymana’da idama, kurşuna dizmeye başvurmadan, ikna edici kişiliğiyle olayları önlemesini bilmiş, yüzlerce kaçağı Milli Mücadele sırasında saflara kazandırmış bir insandır. 1923’te yüzbaşı rütbesiyle emekliye ayrılır ve Haymana’ya yerleşir. 4 Ekim 1934 tarihinde Ankara’da hayata gözlerini yumdu.(s.101-107)

Orta ve liseyi de Ankara’da. İstanbul’da tıp eğitimi alır, sonra Fransa’ya gider.Orada kendisini Jön Türkler hareketinin içinde bulur. Yurda geri döndüğünde, II. Abdülhamit’in baskıcı yönetimine karşı mücadeleye katılır. Güvenlik güçleri bir baskınla gözaltına alır ve 4 ay sorgusuz sualsiz yatırırlar. Padişah’ın koruma görevlilerinden olan Çerkez paşalardan biri, Tabip Abdullah Efendi’yi oradan kurtarır ve kendisine şu şartı öne sürer:”Oğlum, kızım Emine Pakize ile evleneceksin, senin Haymana’ya tayinini çıkaracağım” der. Abdullah Efendi, Paşanın kızıyla evlenir ve 1908’de Haymana Belediye Tabibi olarak atanır. Haymana’ya yerleşen Abdullah Efendi, siyasi yaşamdan kopmaz. İttihat Terakki Partisi’nin, İkinci Meşrutiyet Hareketi ile güç toplaması sonucu, Haymana’da İttihat Terakki’nin şubesini kurar. Müftü Ahmet Vehbi, Belediye Başkanı Çulluların Ali Tevfik Efendi, Zahireci Mehmet Bey’le birlikte, Hürriyet ve İtilaf Partisi yandaşlarıyla kıyasıya bir mücadeleye girişirler. Kendisi partinin Katib-i Umumisi’dir. Anadolu’nun işgali üzerine, Mustafa Kemal’in safında mücadelesini sürdüren Abdullah Efendi, at sırtında köylere giderek mücadeleye adam toplarken, padişah yanlısı Ankara Valisi’nin emriyle tutuklanır. Ermeni tehcirinden sorumlu bulunmak ve Kuvayi Milliye lehinde çalışmaktan suçlu bulunarak idama mahkum olur. Sonra bağışlanır. Diğer arkadaşlarıyla Haymana’ya dönerler. Haymana’da Müftü Ahmet Vehbi Bey’le, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluşunda öncülük etmiş, Atatürk’ün Ankara’ya gelişinde O’nu karşılaşmıştır. Milli Mücadele’den sonra 1924 yılında 1 yıl Haymana Belediye Başkanlığı yaptı. Ocak-1962’de hayata gözlerini kapayan Belediye Tabibi Abdullah (Bilgen) Polatlı’da toprağa verilmiştir. (s.75-78)

Babası, Yozgat’ın tanınmış hızarcılarından Hüseyin Efendi. İlkokulu Yozgat’ta Rüştiye ayarında okulda tamamlayan Halit Bey, II. Abdülhamit tarafından kurulan Jandarma Okulu’na yazılır. Okul o dönemde önemlidir. Halit Bey Padişah’ın Hassa Ordusu’nun 1. Yozgat Taburu’nda görev alır. Osmanlı’nın Yunanlılarla olan savaşına katılır. Başarısından dolayı Padişah tarafından nişan ve beratla ödüllendirilir. Askerlik yaşamını Ankara-Kalecîk Jandarma Komutanlığı’nda sürdürür. 1912’de Haymana Jandarma Komutanlığı’na atanır. Balkan ve 1. Dünya Savaşı boyunca buradadır. Savaş sırasında Sarıkamış Cephesi’ne gönderilir. Ayağından yaralanır, çok sevdiği atının sürükleyerek cepheden uzaklaştırmasıyla kurtulur.

   İzmir’in işgali üzerine başlayan Milli Mücadele’ye, Kuvayi Milliye Teşkilatı’nın Haymana’da kurulmasına öncülük ederek katılır Halit Bey. Haymana Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurucuları arasındadır. Kargalılı Kara Mustafa ile birlikte, 27 Aralık 1919’da Ankara’ya gelen Mustafa Kemal’i karşılayanlar arasında yer alır. Sakarya Meydan Savaşı’nda, Türk ordusunun karargahını kendi bahçesinde kurdurdu. Savaş boyunca mücadelesine devam etti. Milli Mücadele sonrası (1925) 1 yıl Haymana Belediye Başkanlığı yaptı. 1945 yılında hayata gözlerini kapadı, kabri Haymana’dadır. (s.78-80)

Devam edeceğim…

KAYNAK:

* Halil İbrahim Uçak, “Tarih İçinde Haymana, Haymanalılar Yardımlaşma ve Tanışma Derneği, Yayın No:1, 1986, Ankara, 320 sayfa.

SÜRECEK… / 23 Şubat 2021

Mutahhar Aksarı

muaksari@yahoo.com